Jego listki mają lekko miętowy zapach i gorzki smak, a kwiaty zapach i smak anyżu. Miał szerokie zastosowanie w medycynie ludowej, może być używany jako przyprawa, ale też wykorzystywany jest w przemyśle perfumeryjnym. Tak wiele różnych zalet ma hyzop lekarski (Hyssopus officinalis), mało znane, chociaż rosnące u nas od dawna zioło.
Jest to niezbyt duża krzewinka o małych, podłużnych listkach. W lipcu i sierpniu u nasady liści wyrastają małe kwiatki. Hyzop pochodzi z Afryki Północnej i Kaukazu wobec tego lubi miejsca słoneczne. Kiedyś był popularny w przydomowych ogródkach, a jego ludowe nazwy to józefek, józefka i izop.
Lecznicze właściwości hyzopu doceniali już starożytni Grecy, jako zioło lecznicze wymieniał go Hipokrates. W medycynie ludowej wielu krajów napar ze świeżego lub suszonego hyzopu stosuje się jako środek wykrztuśny, przy bólu gardła, chrypce, astmie i w stanach zapalnych jamy ustnej. Ponadto wspomaga pracę przewodu pokarmowego, może być stosowany przy biegunkach, wzdęciach, nieżytach błon śluzowych i braku apetytu.
Na trawienie i na gardło
Napar z hyzopu robimy zalewając szklanką wrzątku pół łyżki suszonych listków lub 1 – 2 łyżki świeżych. Odstawiamy pod przykryciem na 10-15 minut i odcedzamy. Przy problemach trawiennych pijemy napar 3 razy dziennie na godzinę przed jedzeniem. Jako środek wykrztuśny stosujemy go po jedzeniu. Kuracja nie powinna trwać dłużej niż dwa tygodnie.
Tak przygotowanym naparem możemy też płukać gardło i jamę ustną.
Dzięki działaniu antybakteryjnemu świeże listki hyzopu, przyłożone na skaleczenia i otarcia, przyspieszą gojenie. Natomiast okłady z miazgi złagodzą bóle po stłuczeniach i przy stanach zapalnych.
Jako przyprawa stosowane są listki i kwiaty hyzopu. Mają bardzo charakterystyczny i silny aromat więc należy używać ich ostrożnie. Delikatniejsze są kwiatki i można wykorzystać je w sałatkach i napojach. Listki nadadzą smaku domowym wędlinom, zastąpią majeranek w gulaszu i zupie fasolowej, dodadzą wyrazistości sosom. Gorycz hyzopu sprawia, że jest cennym składnikiem napojów alkoholowych: likierów, wermutów, gorzkich wódek ziołowych.
Suszone ziele hyzopu można kupić w sklepach zielarskich, trochę trudniej dostępny jest olejek hyzopowy. Nasiona i sadzonki hyzopu lekarskiego bez trudu dostaniemy w wielu ogrodniczych sklepach internetowych.
I jeszcze ciekawostka. Hyzop znalazł się w tekstach biblijnych na skutek błędu w tłumaczeniu z hebrajskiego. Najprawdopodobniej chodzi o lebiodkę syryjską, a hyzop lekarski nigdy nie występował w Ziemi Świętej.
Antonina Zalewska
Inne teksty naszej autorski znajdziecie tutaj.