Co 11. sekund na świecie umiera kobieta w ciąży lub noworodek

Obecnie więcej kobiet i ich dzieci udaje się uratować niż kiedykolwiek w historii – wynika z najnowszego raportu ONZ przygotowanego pod przewodnictwem UNICEF i Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Od 2000 r. liczba zgonów wśród dzieci zmniejszyła się prawie o połowę, a wśród matek o 1/3. Wynika to głównie z lepszego dostępu do niedrogiej i odpowiedniej jakości opieki medycznej.

– W krajach, które zapewniają wszystkim bezpieczną, niedrogą i wysokiej jakości opiekę medyczną, kobiety i dzieci mogą przetrwać i prawidłowo się rozwijać – powiedział dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Dyrektor Generalny WHO. To jest siła powszechnej opieki medycznej.

Niestety, badania wskazują, że w 2018 r. zmarło 6,2 mln dzieci poniżej 15. roku życia (wśród nich 5,3 mln nie ukończyło 5 lat, z czego połowa zmarła w pierwszym miesiącu życia). Jednocześnie, ponad 290 tysięcy kobiet straciło życie na skutek komplikacji okołoporodowych. Kobiety i noworodki są najbardziej narażone na śmierć w trakcie porodu i tuż po nim. Każdego roku umiera około 2,8 mln kobiet ciężarnych i noworodków, czyli 1 co 11 sekund. Dzieje się to głównie z przyczyn, którym potrafimy zapobiegać.

Dzieci są najbardziej narażone na śmierć w pierwszym miesiącu życia, zwłaszcza jeśli urodzą się przedwcześnie lub z niską masą urodzeniową, mają wady wrodzone, zakażenia lub podczas porodu wystąpiły komplikacje. Około 1/3 tych zgonów ma miejsce w pierwszym dniu życia, a prawie 3/4 – w pierwszym tygodniu.

– Na całym świecie narodziny są radosnym wydarzeniem. Jednak co 11 sekund poród kończy się rodzinną tragedią – powiedziała Henrietta Fore, Dyrektor Generalna UNICEF – Wykwalifikowany personel medyczny, czysta woda, odpowiednie odżywianie, podstawowe leki i szczepionki są niezbędne, aby matki i noworodki przeżyły. Musimy zrobić wszystko, aby zainwestować w powszechną opiekę medyczną i ocalić te istnienia.

Ogromne nierówności na całym świecie

Kobiety i dzieci w krajach Afryki Subsaharyjskiej są o wiele bardziej narażone na śmierć niż w jakimkolwiek innym regionie świata. Szacuje się, że w Afryce Subsaharyjskiej ryzyko zgonu wśród matek jest niemal 50 razy wyższe niż w krajach wysokorozwiniętych, a dzieci w pierwszym miesiącu życia umierają tam 10 razy częściej niż ich rówieśnicy w krajach bogatych.

W 2018 r. 1 na 13 dzieci w krajach Afryki Subsaharyjskiej zmarło przez ukończeniem 5. roku życia. W Europie wskaźnik ten wynosi 1 na 196 dzieci. Jednocześnie, 1 na 37 kobiet w Afryce Subsaharyjskiej jest narażona na śmierć w czasie ciąży lub porodu. Dla porównania, takie ryzyko u kobiet w Europie wynosi 1 na 6500. 80% zgonów matek i dzieci na świecie ma miejsce w Afryce Subsaharyjskiej i Azji Południowej. Kraje dotknięte konfliktem lub kryzysem humanitarnym często mają słabe systemy opieki zdrowotnej, co oznacza, że kobiety i dzieci nie mają dostępu do podstawowej opieki ratującej życie.

Postęp związany z powszechną opieką medyczną

Świat poczynił znaczne postępy w zmniejszaniu umieralności dzieci i matek. Od 1990 r. o 56% zmniejszyła się liczba zgonów wśród dzieci poniżej 15 lat (z 14,2 mln zgonów do 6,2 mln w 2018 r.). Kraje Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej osiągnęły największy postęp, zmniejszając o 80% liczbę dzieci, które umierają przed piątymi urodzinami.

Z kolei w latach 2000-2017 globalny współczynnik umieralności matek zmniejszył się o 38%. Największy postęp osiągnęły kraje w Azji Środkowej i Południowej zmniejszając umieralność matek o 60%.

Białoruś, Bangladesz, Kambodża, Kazachstan, Malawi, Maroko, Mongolia, Rwanda, Timor Wschodni i Zambia to niektóre z krajów, które osiągnęły znaczny postęp w zmniejszaniu wskaźnika umieralności dzieci i matek. Sukces ten można przypisać politycznej woli poprawy dostępu do wysokiej jakości opieki zdrowotnej, inwestycje w personel medyczny czy wprowadzenie bezpłatnej opieki dla kobiet w ciąży i dzieci.

Choroby zakaźne takie jak zapalenie płuc, a także biegunka i malaria są odpowiedzialne za większość zgonów dzieci, które przeżyją pierwszy miesiąc. Wśród starszych dzieci główną przyczyną śmierci i niepełnosprawności są wypadki drogowe, urazy i utonięcia.

Zgony matek są najczęściej spowodowane komplikacjami w ciąży i w trakcie porodu, takimi jak wysokie ciśnienie krwi, krwotok lub infekcje. Ryzyko śmierci zwiększa się także na skutek choroby przewlekłej u matki.

Raport został przygotowany przez UNICEF, WHO, Bank Światowy i Wydział Narodów Zjednoczonych ds. Ludności. Więcej informacji na: childmortality.org

Ach śpij dziecino… a będziesz fit

Fot. ma charakter poglądowy, źródło mat. prasowe