Geralt oraz Ciri, Jantar i Wolin, Piast i Lech, Polon i Rad czy Solaris i Pirx – to tylko niektóre propozycje do wyboru. Do końca października Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) czeka na głosy Polaków decydujące o wyborze nazw dla planety i gwiazdy w układzie BD+14 4559. Do finału dostało się siedem par nazw i teraz każdy może internetowo oddać swój głos, wspierając propozycję, która najbardziej mu się podoba. Konkurs w naszym kraju prowadzony jest we współpracy z Polskim Towarzystwem Astronomicznym (PTA).
IAU100 NameExoWorlds to globalny konkurs zorganizowany z okazji stulecia Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU). W jego ramach każdy kraj otrzymał prawo nazwania planety pozasłonecznej i jej gwiazdy (każdy kraj po jednej planecie i gwieździe). Aktualnie trwa drugi etap polskiego konkursu – internetowe głosowanie.
Głosy przyjmowane są poprzez stronę internetową iau100.pl. Termin głosowania upłynie 31 października 2019 r. Potem komitet konkursowy sprawdzi oddane głosy i na ich podstawie przekaże IAU oficjalną polską propozycję. W grudniu 2019 r., Międzynarodowa Unia Astronomiczna ogłosi końcowe wyniki dla wszystkich krajów. Gdy to nastąpi, nowe nazwy będą oficjalnie używane na całym świecie, na równi z dotychczasowymi oznaczeniami planet i gwiazd.
– Każdy, niezależnie od wieku czy wykonywanego zawodu, ma szansę zdecydowania jaki będzie polski ślad w nazewnictwie planet i gwiazd. Zachęcam do oddania głosu. Czasu zostało niewiele, internetowe bramki głosowania otwarte są do końca października 2019 roku – skomentował dr Krzysztof Czart, przewodniczący komitetu konkursowego.
Lista nazw do wyboru
W pierwszym etapie konkursu nadeszło ponad 2800 propozycji par nazw dla „polskiego” układu BD+14 4559. Z tego zestawu komitet konkursowy wyłonił siedem par do trwającego obecnie etapu drugiego. Oto ich lista, wraz z krótkimi opisami danej propozycji:
- Geralt oraz Ciri – postacie z cyklu wiedźmińskiego Andrzeja Sapkowskiego. Literatura ta jest obecna w polskiej kulturze już od około 30 lat, przeniknęła m.in. do gier komputerowych, a także do filmów.
- Jantar i Wolin – te nazwy mają związek z polskim wybrzeżem Bałtyku. Jantar jest dawnym określeniem bursztynu, z kolei Wolin to polska wyspa na wybrzeżu Morza Bałtyckiego.
- Piast i Lech – Postacie z legend o początkach państwa polskiego. Piast to postać od której, według legendy, wywodzi się pierwsza polska dynastia rządząca krajem (sam Piast nie był władcą). Lech z kolei znany jest z legendy o trzech braciach: Lechu, Czechu i Rusie, którzy założyli sąsiadujące kraje.
- Polon i Rad – są to nazwy pierwiastków chemicznych, które odkryła Maria Skłodowska-Curie, polska fizyczka i chemiczka, dwukrotna laureatka Nagrody Nobla.
- Solaris i Pirx – tytuł powieści oraz postać z książek Stanisława Lema, polskiego pisarza science-fiction, którego twórczość znana jest na całym świecie.
- Swarog i Weles – Swarog (inna wersja: Swaróg) był bóstwem słowiańskim, bogiem nieba, ognia i kowalstwa. Jednym z jego synów był Weles, podziemny bóg magii, przysiąg, sztuki, rzemiosła kupców i bogactwa.
- Twardowski i Boruta – Pan Twardowski to postać polskiego szlachcica z baśni i legend. W niektórych wersjach opowieści ostatecznie znalazł się na Księżycu. Fabuła historii Twardowskiego związana jest z podpisaniem przez niego cyrografu z diabłem, stąd drugą nazwą w parze jest imię polskiego diabła z zamku w Łęczycy.
Planeta w układzie BD+14 4559, który przypadł Polsce w konkursie, została odkryta w 2009 roku przez zespół polskich astronomów w składzie: prof. Andrzej Niedzielski, dr Grzegorz Nowak, dr Monika Adamów, prof. Aleksander Wolszczan, w ramach toruńsko-pensylwańskiego programu poszukiwania planet pozasłonecznych.
Planeta BD+14 4559 b ma rozmiar i masę podobną do Jowisza. Najnowsze oszacowania wskazują na promień równy 1,04 promienia Jowisza i masę wynoszącą 1,23 masy Jowisza. Planeta potrzebuje 269 dni do dokonania pełnego obiegu wokół swojej gwiazdy. Cały układ oddalony jest od nas o około 160 lat świetlnych. Jego gwiazdy nie widać na niebie gołym okiem, ale wystarczy lornetka lub niewielki teleskop, aby ją dostrzec. Gwiazda znajduje się na niebie w konstelacji Pegaza i jest widoczna wieczorami na niebie jesiennym i zimowym.
Głosować można klikając tutaj.
Fot., źródło iau100.pl