Dwa tysiące wydawanych dziennie dań robi wrażenie. Sporo pracy ma także sekretariat, który rocznie wysyła około 4 tysięcy listów osadzonych. Średni miesięczny koszt utrzymania osadzonego wynosi około 2 800 złotych. I to wszystko tylko w jednym zakładzie karnym w Przytułach Starych w woj mazowieckim.
Zakład Karny to nie tylko miejsce odbywania kary pozbawienia wolności i resocjalizacji – zdecydowanie należy zdefiniować tę instytucje jako „średnie” przedsiębiorstwo, a w odniesieniu globalnym ogromna „firma” jaką jest Służba Więzienna.
Mnogość służb
Aby sprawnie funkcjonować i realizować zadania dotyczące osadzonych, zakłady karne i areszty śledcze składają się z kilku różnych komórek organizacyjnych. Największym działem jest oczywiście służba ochronna wraz z Systemem Dozoru Elektronicznego. Poza tym na sprawne funkcjonowanie więzienia wpływ mają także: służba penitencjarna (w skład którego wchodzi zatrudnienie osadzonych), kwatermistrzowska, finansowa, ewidencyjna, zdrowia, organizacyjno-prawna, informatyczna, kancelaryjna oraz kadry.
Ewidencja
Aktualna pojemność Zakładu Karnego w Przytułach Starych wynosi 751 miejsc zakwaterowania osadzonych, nad którymi czuwa 236 funkcjonariuszy i pracowników cywilnych. Funkcjonariusze działu ewidencji rocznie przyjmują około 1 150 osadzonych. W tej liczbie mieszczą się zarówno nowo przybyli osadzeni jak i przetransportowani z innych jednostek penitencjarnych.
Praca osadzonych
Prężnie funkcjonującym zespołem każdej jednostki jest komórka zatrudnienia, która jest filarem działu penitencjarnego. Tamtejszy zakład karny może pochwalić się wielkością zatrudnienia skazanych. W 2019 roku prawie połowa z nich znalazła u nich zatrudnienie. Średnia ich liczba, pracująca zarówno na rzecz kontrahentów zewnętrznych, jak i na terenie zakładu karnego, wyniosła 338 osób miesięcznie, przy zaludnieniu zakładu średnio ok. 700 osadzonych. W skali ubiegłego roku, łącznie prace odpłatne i nieodpłatne podjęło w tamtejszym zakładzie ponad 4 tyś. skazanych. Jak podkreślają funkcjonariusze, praca skazanych jest jednym z najważniejszych środków oddziaływania penitencjarnego. Kształtuje poczucie ich własnej wartości, przydatności oraz umiejętności współpracy w zespole.
Zatrudnienie i alimenty
Oprócz korzyści mentalnych, praca osadzonych niesie również wymierne korzyści materialne innym osobom. Część ich wynagrodzenia bowiem przeznaczana jest na pomoc poszkodowanym czynem przestępczym; dodatkowo wymierną zaletą ich pracy jest również możliwość spłaty zobowiązań finansowych (komorniczych), w tym w szczególności – alimentów. Chociażby z tych tylko względów to właśnie zatrudnianie osób, posiadających zobowiązania alimentacyjne jest priorytetem działu zatrudnienia. Skazani zatrudnieni przez Zakład Karny w Przytułach Starych w 2019 r. odprowadzili z własnego wynagrodzenia na zajęcia alimentacyjne prawie 150 tysięcy złotych. Ponadto, zatrudnienie skazanych stwarza również możliwość zagospodarowania ich czasu wolnego oraz przeciwdziała rozwojowi podkultury więziennej, przemocy w stosunku do innych osadzonych czy samookaleczeniom.
Setki, tysiące, miliony …
Każdy z blisko 10 działów zakładu może pochwalić się znaczącymi liczbami dotyczącymi swojej działalności. Co oczywiste, największe koszty związane są z wyżywieniem więźniów, czym zarządza służba kwatermistrzowska. Na wyżywienie osób pozbawionych wolności zakład przeznacza rocznie ponad 1,2 mln złotych. Codziennie wydawanych jest ponad 2 tys. dań; liczba około 145 ton ziemniaków w ciągu roku również robi wrażenie. Osadzeni mają również zagwarantowane prawo do bezpłatnych leków, konsultacji lekarskich i usług stomatologicznych. Lekarz pierwszego kontaktu udziela w ciągu roku średnio 8 tys. porad medycznych. Nie mniej pracy ma także sekretariat, który wysyła w skali roku około 4 tys. listów osadzonych.
Finanse
Jak wskazują dane przytoczone powyżej niełatwo się domyśleć, że budżet takiej jednostki jak ZK Przytuły Stare wynosi kilka milionów złotych. Biorąc pod uwagę wszystkie czynniki determinujące utrzymanie osadzonego, czyli takie jak np. koszty jego zakwaterowania, wyżywienia, wynagrodzenie funkcjonariuszy i wiele, wiele innych, można oszacować zbliżony średni miesięczny koszt utrzymania osadzonego, który tamtejszym zakładzie karnym wynosi około 2 800 złotych.
Fot, źródło sw.gov.pl/jednostka/zaklad-karny-w-przytulach-starych. Opracował : st. kpr. Daniel Dąbrowski. Artykuł powstał w ramach cyklicznie realizowanej informacyjnej kampanii społecznej o prawach i obowiązkach osób pozbawionych wolności.