Przetwory owocowo-warzywne są stałym elementem diety Polaków, ale ilość spożywanych przetworów nie jest zbyt duża. Podobnie jak ogólnie warzywa i owoce, przetwory z nich traktowane są jako dodatek. Rośnie zainteresowanie żywnością nieprzetworzoną, dobrej jakości, najlepiej od lokalnych producentów.
Warto korzystać z powrotu do sezonowości w żywieniu i promować zamiast sprowadzanych warzyw i owoców jedzenie zimą przetworów z warzyw i owoców krajowych. Konieczna jest też zmiana wizerunku przetworów, które kojarzą się z czymś nudnym, bardzo zwyczajnym – oto wnioski z realizowanych przez Kantar dla KZGPOiW „Narodowych badań konsumpcji warzyw i owoców”.
– Przetwory owocowo-warzywne są stałym elementem diety Polaków, ale ilość spożywanych przetworów nie jest zbyt duża. Podobnie jak w ogólnie warzywa i owoce, przetwory są jako dodatek – sałatka do obiadu, dżem do kanapki – mówi Agata Zadrożna, ekspert Kantar.
Deklarujemy, że chętnie próbujemy nowości jeśli chodzi o przetwory, jednak jedzone są przede wszystkim te bardzo standardowe: kiszone ogórki, kapusta, dżem, powidła.
Kiszonki należą do ulubionych i najczęściej jedzonych przetworów
Chętnie wykorzystujemy w kuchni warzywa w puszkach (pomidory, groszek, kukurydzę), gdyż znacznie skraca to czas przygotowywania posiłków. Inne przetwory także wykorzystywane są w tym celu np. gotowe do podania sałatki w słoikach.
Wiele osób ocenia, że przetwory są mniej smaczne od świeżych warzyw i owoców. Ale są też osoby szukające różnorodności, które podkreślają, że smakują one po prostu inaczej.
Kiedyś przetwory owocowo-warzywne jedzone były głównie zimą i nadal wiele osób tak robi. Można jednocześnie zaobserwować, że w związku z całoroczną dostępnością w handlu świeżych warzyw i owoców, nasza dieta w ciągu roku staje się coraz bardziej jednorodna.
Duża grupa osób jada takie same przetwory przez cały rok, niezależnie od dostępności produktów sezonowych. Robią to z przyzwyczajenia, a także aby skrócić czas potrzebny na przygotowanie posiłku.
Na przeciwnym biegunie są osoby przywiązujące dużą wagę do tego, co jedzą, pragnące zbliżyć się do natury. Ta grupa dostosowuje swój jadłospis do sezonu, poszukuje naturalnych produktów, w tym przetworów, stosuje mniej półproduktów. Można też zauważyć w niej powrót do przetworów, jakie przyrządzały nasze babcie, np. kompotów.
– Choć uważamy, że lepiej jest jeść świeże warzywa i owoce, to zimą, gdy te są mniej dostępne, chętnie zastępujemy je przetworami. Sądzimy nawet, że sezonowe warzywa i owoce, pochodzące z pewnego źródła, zamknięte w słoikach, są bardziej wartościowe od wielu warzyw i owoców dostępnych zimą, na przykład od tych sprowadzanych z daleka – mówi Urszula Krassowska, dyrektor zarządzająca Public Division w Kantar Polska.
Zaopatrywanie się w przetwory
Przetwory głównie kupowane są w sklepach, choć część osób także robi je samodzielnie. Bardzo chętnie przyjmujemy domowe przetwory od innych osób, głównie rodziny.Kupowane są też te przetwory, które w domu zrobić trudno lub jest to bardzo pracochłonne.Znaczenie ma też cena. Często taniej jest kupić gotowy produkt, niż zrobić go w domu. Puszka pomidorów kosztuje mniej, niż pomidory, które trzeba by kupić, żeby zakonserwować je na zimę.
Samodzielne przygotowywanie przetworów
Pomimo dużej dostępności gotowych przetworów w handlu wiele osób samodzielnie przygotowuje przetwory. Są wśród nich:
- tradycjonaliści, którzy robią to z przyzwyczajenia, bo w domu się tak robiło, bo nie mogą się obyć bez jakiegoś typu przetworów
- „ogrodnicy”, którzy uprawiają własne warzywa i owoce, a to ciężka praca, więc nic nie może się zmarnować
- osoby chcące odżywiać się zdrowo i żyć w zgodzie z naturą, które chcą wiedzieć, co jedzą, mieć pewność, co do składu przetworów.
Samodzielnemu przygotowywaniu przetworów sprzyjają:
- przyzwyczajenie,
- gotowanie w domu i posiadanie odpowiednich umiejętności,
- dostęp do warzyw i owoców z pewnego źródła, najlepiej za darmo, w tym do własnoręcznie uprawianych,
- przywiązanie do sezonowości w kuchni.
Osoby, które mają dostęp do samodzielnie (lub przez kogoś z rodziny / znajomych) wyprodukowanych warzyw i owoców, czują się wręcz w obowiązku, by wszystkie spożytkować, dlatego to, czego nie dadzą rady zjeść, od razu przetwarzają lub ew. mrożą.
Mamy do czynienia z pewnym stylem życia związanym z powrotem do tradycji i natury. Uważamy, że żywność powinna być jak najbardziej naturalna i samodzielnie przygotowana, stąd renesans samodzielnej uprawy i przygotowywania przetworów.
Przetwory warzywne najłatwiej wprowadzić do kolacji i obiadu. Przetwory owocowe jako przekąska pomiędzy posiłkami, na drugie śniadanie i na podwieczorek.
Przetwory warzywne
- Kolacja. Wieczorem jest więcej czasu na posiłek. Lubimy wtedy zrobić sobie przyjemność, zjeść coś smacznego. To doskonały moment na wypróbowywanie nowych, ciekawych przetworów.
- Obiad. Warzywa są już obecne w większość obiadów. Świeże czy gotowane z powodzeniem można zastąpić przetworami. Przetwory są urozmaiceniem i pozwalają szybko przygotować posiłek.
Przetwory owocowe
- Przekąska. Musy czy soki owocowe to praktyczna, szybkie i smaczna przekąska. Są dobrym rozwiązaniem dla konsumentów szukających zdrowych przekąsek.
- Drugie śniadanie. Wszelkiego rodzaju soki i musy owocowe w tubce stanowią szybką i niebrudzącą przekąskę. Musy i soki bardziej od świeżych owoców odpowiadają dzieciom.
- Podwieczorek. Przetwory owocowe to doskonały dodatek do deserów oraz składnik ciast, często przyspieszający ich przygotowanie.
Warzywa, owoce i ich przetwory powinny stanowić połowę, tego co jemy. Jak pokazują „Narodowe badania konsumpcji warzyw i owoców” uważamy je za zdrowe, ale nie preferujemy na naszych talerzach. Większość z nas nie wie, że powinniśmy jeść ich znacznie więcej. Na podstawie deklaracji dotyczących posiłków z dnia poprzedzającego badanie widoczne jest, że jedynie 15% Polaków – co ósmy – odżywiało się zgodnie z zaleceniami dietetyków, jeśli chodzi o spożywanie właściwej ilości warzyw i owoców.
Więcej na temat deklaracji konsumpcja warzyw, owoców i ich przetworów w październiku 2020 roku można przeczytać w aktualnym raporcie Kantara. „Narodowe badania konsumpcji warzyw i owoców” realizowane są przez KANTAR dla Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw.
ZOBACZ TAKŻE: