1 stycznia na mapie Polski pojawiło się 10 kolejnych miejscowości ze statusem miasta. Tym samym na mapie naszego kraju są 964 miasta.
Nowe miasta w Polsce od 1 stycznia 2022 r.
Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów 1 stycznia 2022 r. status miasta otrzymają:
- Pruszcz – w gminie Pruszcz, w powiecie świeckim, w województwie kujawsko-pomorskim,
- Izbica – w gminie Izbica, w powiecie krasnostawskim, w województwie lubelskim,
- Lutomiersk – w gminie Lutomiersk, w powiecie pabianickim, w województwie łódzkim,
- Bolimów – w gminie Bolimów, w powiecie skierniewickim, w województwie łódzkim,
- Cegłów – w gminie Cegłów, w powiecie mińskim, w województwie mazowieckim,
- Nowe Miasto – w gminie Nowe Miasto, w powiecie płońskim, w województwie mazowieckim,
- Kaczory – w gminie Kaczory, w powiecie pilskim, w województwie wielkopolskim,
- Jedlnia-Letnisko – w gminie Jedlnia-Letnisko, w powiecie radomskim, w województwie mazowieckim,
- Olsztyn – w gminie Olsztyn, w powiecie częstochowskim, w województwie śląskim,
- Iwaniska – w gminie Iwaniska, w powiecie opatowskim, w województwie świętokrzyskim.
W przypadku siedmiu miejscowości zmiana jest przywróceniem praw miejskich utraconych w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Dotyczy to miejscowości: Izbica, Lutomiersk, Bolimów, Cegłów, Nowe Miasto, Olsztyn, Iwaniska.
Kolejna miejscowość, która odzyskała prawa miejskie to Pruszcz. Pruszcz był miastem przez 500 lat (od 1367 roku, a prawa miejskie odebrali miejscowości w 1867 roku Prusacy). Jednak po ponad 150 latach Pruszcz odzyska prawa miejskie.
Warto też wspomnieć, że najdłuższe tradycje bycia miastem ma Lutomiersk, który posiadał prawa miejskie w latach 1274-1869, a więc przez prawie 600 lat. Również pozostałe miejscowości mają długą historię bycia miastem – Bolimów 500 lat, Iwaniska – 466 lat, Nowe Miasto – 449 lat, Olsztyn – 382 lata, Cegłów – 248 lat i Izbica – 119 lat. Dwie miejscowości nie posiadały wcześniej praw miejskich. To Jedlnia-Letnisko w powiecie radomskim, w województwie mazowieckim oraz Kaczory w powiecie pilskim, w województwie wielkopolskim.
Historia nowych miast
Na terenie Pruszcza zachowały się do dzisiaj budowle wzniesione na przełomie XIX i XX wieku, ujęte w ewidencji zabytków województwa kujawsko-pomorskiego, m.in.: dom parafialny z 1886 r., pozostałość zespołu dworca kolejowego z początku XX w., młyn przy ulicy Dworcowej z końca XIX w.
Jedlnia-Letnisko do 1917 r. funkcjonowała pod nazwą Mokrzec Swoboda. W okresie międzywojennym w Jedlni-Letnisku zaczęły powstawać pierwsze domy letniskowe, stawiane na wzór podwarszawskich willi w stylu świdermajer. Dziś jest to miejscowość turystyczna, która przyciąga ciekawą historią, zabytkową architekturą drewnianą oraz wyjątkowym klimatem.
Rozwój Kaczor związany jest z otwartym w 1851 roku odcinkiem Pruskiej Kolei Wschodniej (Preußische Ostbahn), łączącej Berlin m.in. z Bydgoszczą i Królewcem. Po I wojnie światowej Kaczory stały się miejscowością graniczną – w okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka polskiej Straży Granicznej.
Izbica to kolejne miasto, któremu przywrócono prawa miejskie utracone wcześniej w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Miejscowość ta posiadała prawa miejskie w latach 1750-1869.
Prawa miejskie odzyskał też położony w pobliżu Łodzi Lutomiersk, który posiadał prawa miejskie w latach 1274-1869. Ważnym miejscem dla mieszkańców Lutomierska jest Klasztor Księży Salezjanów. Mieści się tu kościół poreformacki p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, w którym odbywa się Festiwal Kolory Polskie – letnia propozycja Filharmonii Łódzkiej dla melomanów, którzy chcą połączyć słuchanie muzyki w najlepszym wykonaniu ze zwiedzaniem zabytków regionu łódzkiego.
Cegłów posiadał prawa miejskie od 1621 do 1869 roku. W miejscowości zachował się historyczny układ urbanistyczny. W centrum miejscowości znajduje się kościół Parafii Rzymskokatolickiej pw. Św. Jana Chrzciciela i Andrzeja Apostoła, kościół Parafii Starokatolickiej Mariawitów pw. Św. Jana Chrzciciela oraz parki rekreacyjne.
Nowe Miasto w powiecie płońskim szczyciło się prawami miejskimi od 1420 roku. Miejscowość położona jest nad rzeką Soną. Urząd Gminy organizuje cyklicznie „Jarmarki Nowomiejskie – od przeszłości do teraźniejszości”, które odbywają się nad Zalewem Nowomiejskim i nawiązują tematyką do różnych epok historycznych.
Położony w powiecie skierniewickim Bolimów posiadał prawa miejskie od 1370 do 1870 roku. Miejscowość położona jest w sąsiedztwie puszczy o tej samej nazwie, a także przy autostradzie A2. Centrum miejscowości stanowi zespół dawnego rynku (ulica Rynek Kościuszki) i kościoła wraz z historycznym rozplanowaniem miasta. Zachowany układ został wpisany do rejestru zabytków i objęty ścisłą strefą konserwatorską.
Olsztyn w województwie śląskim utracił uzyskane w 1488 roku prawa miejskie w wyniku represji carskich. Miejscowość jest najbardziej znana z lokalizacji na Szlaku Orlich Gniazd. Nad miejscowością góruje wzgórze, na którym znajdują się ruiny XIV-wiecznego zamku.
Iwaniska w województwie świętokrzyskim posiadały prawa miejskie w latach 1403-1869. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 757 Opatów-Iwaniska-Staszów-Stopnica oraz droga wojewódzka nr 758 Iwaniska-Klimontów-Koprzywnica-Ciszyca, przy której w miejscowości Ujazd znajdują się ruiny Zamku „Krzyżtopór”.
W 2021 r. do MSWiA wpłynęło 21 wniosków samorządów gminnych dotyczących ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz jeden wniosek dotyczący ustalenia granic powiatów.
Według danych GUS, (stan na dzień 1 stycznia 2021 roku) były w Polsce 954 miasta. Zaliczono do nich 302 gminy miejskie oraz 652 miasta położone w gminach miejsko-wiejskich.
ZOBACZ TAKŻE:
Fot. ma charakter poglądowy – Cegłów/Wikimedia/Janusz Jurzyk. Źródło gov.pl